In een serie blogs vertellen wij u meer over de rol en de juridische positie van een bestuurder van een B.V. In het eerste blog las u meer over de benoeming en taken van de bestuurder. Ons tweede blog ging over de interne aansprakelijkheid van bestuurders. In dit blog staat de externe aansprakelijkheid op grond van een onrechtmatige daad centraal.
Externe bestuurdersaansprakelijkheid
Als bestuurder handelt u namens de B.V. met derden, zoals klanten of leveranciers. Onder omstandigheden kunt u door die derden op grond van onrechtmatige daad (artikel 6:162 van het Burgerlijk Wetboek) voor dat handelen persoonlijk aansprakelijk worden gehouden. Dit wordt ook wel externe aansprakelijkheid genoemd. Dit is iets anders dan de eerder besproken interne aansprakelijkheid, waarbij u aansprakelijk bent tegenover de vennootschap.
Overigens kan externe aansprakelijkheid ook een rol spelen als sprake is van (kennelijk) onbehoorlijk bestuur (artikel 2:248 van het Burgerlijk Wetboek). Daar leest u meer over in een volgend blog.
Wanneer komt externe bestuurdersaansprakelijkheid in beeld?
Externe bestuurdersaansprakelijkheid komt pas aan de orde als de B.V. zelf geen verhaal biedt voor schade die is ontstaan door het onrechtmatige handelen. De onrechtmatige handelingen van de bestuurder gelden namelijk in principe als handelingen van de B.V.
Biedt de B.V. geen verhaal? Dan is het antwoord op de vraag of u persoonlijk aansprakelijk bent afhankelijk van een aantal factoren:
- Er moet u een persoonlijk ernstig verwijt kunnen worden gemaakt.
- Dit ernstige verwijt moet aan u kunnen worden toegerekend.
- Het verwijt moet de oorzaak zijn van de ontstane schade bij de derde waarmee u namens de B.V. handelde.
In de praktijk is er niet snel sprake van een ernstig verwijt. Uit de rechtspraak volgt dat hier in twee situaties sprake van kan zijn. Het gaat om gevallen waarin u:
- Verplichtingen bent aangegaan waarvan u wist of moest begrijpen dat de B.V. deze niet zou kunnen nakomen omdat de B.V. geen verhaal zou bieden.
- Ervoor zorgt dat verplichtingen van de B.V. niet worden nagekomen en verhaalsmogelijkheden worden gefrustreerd.
In de eerstgenoemde situatie gaat het om het niet kunnen nakomen van verplichtingen, terwijl het in de tweede situatie gaat om betalingsonwil. Bijvoorbeeld het bewust niet betalen van slechts één schuldeiser.
In beide situaties hangt het echter af van de concrete omstandigheden van het geval of het verwijt ook voldoende ernstig is om u succesvol persoonlijk aansprakelijk te stellen.
Externe bestuurdersaansprakelijkheid: een voorbeeld
Een sprekend voorbeeld hiervan vormt de zaak waarin een bestuurder betalingen had gedaan aan een drankenleverancier en een makelaar, terwijl er een werknemer was met een bevoorrechte loonvordering. De kantonrechter oordeelde dat sprake was van selectieve betalingen (betalingsonwil) en hield de bestuurder daarvoor aansprakelijk.
In hoger beroep oordeelde het gerechtshof dat de bestuurder daarvoor niet aansprakelijk kon worden gehouden. Volgens het gerechtshof was er geen sprake van betalingsonwil ten opzichte van de werknemer omdat de andere betalingen noodzakelijk waren om nog enige inkomsten voor de B.V. te realiseren.
Drie aandachtspunten voor bestuurders
Hoewel er in de praktijk dus niet snel sprake is van een voldoende ernstig persoonlijk verwijt, is de externe aansprakelijkheid op grond van onrechtmatige daad in de rechtszaal wel steeds vaker onderwerp van geschil. Wees dus alert bij het aangaan van verstrekkende (financiële) verplichtingen en stel uzelf steeds de vraag of de B.V. die verplichtingen kan nakomen.
Om in te kunnen schatten of het aangaan van bepaalde verplichtingen wel realistisch is, is het van belang dat u te allen tijde goed op de hoogte bent van de financiële situatie van uw B.V. Zie hiervoor ook onze opmerking in de eerste blog van deze reeks.
Om misverstanden in de toekomst zoveel mogelijk te voorkomen, adviseren wij tot slot om besluiten tot het aangaan van (verstrekkende) verplichtingen gemotiveerd vast te leggen.
Vragen?
Heeft u vragen over bestuurdersaansprakelijkheid of bent u zelf aansprakelijk gesteld wegens onrechtmatig handelen? Neem dan gerust contact met ons op. Het team van HJ Advocaten is gespecialiseerd in bestuurdersaansprakelijkheid en beantwoordt uw vragen graag. Ook als u als schuldeiser een andere bestuurder aansprakelijk wilt stellen kunnen wij u uitstekend adviseren.
