De eindexamens zijn voor de meeste leerlingen op de middelbare school deze maand voorbij. Daarmee komt ook een einde aan een periode van kennisontwikkeling op kosten van de overheid. Hoe zit dat eigenlijk als een leerling na de middelbare school de arbeidsmarkt betreedt en bij u aan de slag gaat: heeft u als werkgever een scholingsplicht? Wie betaalt de kosten voor de scholing tijdens het dienstverband? En is het mogelijk om met uw medewerkers afspraken te maken over de (terug)betaling van studiekosten?
De oplettende lezer herkent in bovenstaande tekst het begin van mijn blog van een jaar geleden over het studiekostenbeding. Toen wisten we dat er vanwege Europese regelgeving per 1 augustus 2022 nieuwe wetgeving aankwam, maar we wisten nog niet hoe de wet zou gaan luiden. Inmiddels weten we meer, want op 6 juli jl. is de nieuwe wet in het Staatsblad geplaatst!
Wet implementatie EU-richtlijn transparante en voorspelbare arbeidsvoorwaarden
Met bovengenoemde wet zijn er in Nederland weer nieuwe arbeidsrechtelijke spelregels bijgekomen. De wet geldt vanaf 1 augustus 2022. Een aantal van de nieuwe spelregels gaat over het studiekostenbeding. Maar wat gaat er daadwerkelijk veranderen?
Beperking voor werkgevers om studiekosten te verhalen op werknemers
Artikel 7:611a BW gaat over de scholingsplicht van u als werkgever. Per 1 augustus 2022 wordt een aantal leden aan dit wetsartikel toegevoegd, op basis waarvan u – kort gezegd – de wettelijk verplichte scholing in het kader van de eigen functie van uw werknemers kosteloos moet aanbieden.
En als u een wettelijke verplichting hebt tot het kosteloos aanbieden van scholing, dan mag u de kosten daarvan achteraf niet op uw werknemer verhalen. Ook niet wanneer uw werknemer uit dienst gaat. Afspraken over het terugbetalen van die specifieke scholingskosten, bijvoorbeeld in een studiekostenbeding, zijn vanaf 1 augustus 2022 niet (meer) geldig. Dit geldt ook voor studiekostenbedingen die vóór 1 augustus 2022 zijn afgesproken. Is dit nu reden voor paniek? Nee, wees gerust.
Het overgrote deel van de bestaande studiekostenbedingen of studiekostenovereenkomsten blijft geldig, ook na 1 augustus 2022. Uiteraard moet wel zijn voldaan aan de criteria voor een geldig studiekostenbeding, zoals uiteengezet in mijn eerdere blog. Het is vanaf 1 augustus 2022 alleen niet meer toegestaan om scholingskosten op een werknemer te verhalen voor opleidingen die u op grond van de wet of collectieve arbeidsovereenkomst (CAO) verplicht bent aan te bieden.
Welke opleidingen moet een werkgever verplicht aanbieden?
Er is helaas (nog) geen register waarin alle opleidingen staan vermeld die u verplicht aan uw werknemers moet aanbieden. Volgens de wetgever zal het meestal gaan om opleidingen op het gebied van veiligheid en arbeidsvoorwaarden. In het laatste geval gaat het dan om het bijhouden van vakbekwaamheid. Het is voor u als werkgever dus van belang om op korte termijn na te gaan of er op grond van een wet of CAO een (concrete en expliciete) verplichting bestaat tot het aanbieden van scholing aan uw werknemers.
Daarbij merk ik op dat u echter niet verplicht bent om uw werknemers kosteloos een hele beroepsopleiding voor een gereglementeerd beroep aan te bieden. Gereglementeerde beroepen zijn beroepen als een gasmeetdeskundige, een kraanmachinist, een beëdigde tolk en een fysiotherapeut. De lijst met gereglementeerde beroepen is in een bijlage van een ministeriële regeling vastgelegd. Voor de kosten van een beroepsopleiding voor een van die beroepen kunt u met zekerheid nog wel een geldig studiekostenbeding afspreken.
Hoe zit het dan met de kosten voor een beroepsopleiding voor een beroep dat niet in de bijlage is opgenomen? Is een reeds gemaakt studiekostenbeding niet meer geldig? Kunt u voor de kosten van zo’n opleiding geen geldig studiekostenbeding meer afspreken? Naar mijn opinie zijn bestaande afspraken nog steeds geldig en kunt u ook voor die opleidingen een geldig studiekostenbeding of studiekostenovereenkomst afspreken. Behalve als er een wettelijke verplichting bestaat voor u als werkgever om een hele beroepsopleiding aan uw werknemers aan te bieden. Naar mijn weten komt dit (nog) niet vaak voor.
Studiekostenbeding of studiekostenovereenkomst per 1 augustus 2022 van de baan?
Wat mij betreft niet. U kunt als werkgever ook na 1 augustus 2022 een geldig studiekostenbeding of studiekostenovereenkomst afspreken, tenzij het gaat om opleidingen die u als werkgever op grond van de wet en/of CAO verplicht bent om aan uw werknemers aan te bieden.
Overige wijzigingen op grond van de Wet implementatie EU-richtlijn transparante en voorspelbare arbeidsvoorwaarden
Daarnaast is per 1 augustus 2022 een zogenaamd ‘nevenwerkzaamhedenbeding’ in de arbeidsovereenkomst niet altijd meer houdbaar. Vanaf die datum kunt u als werkgever uw werknemer niet zonder meer verbieden om naast de werkzaamheden bij uw onderneming andere werkzaamheden te verrichten. Het nevenwerkzaamhedenbeding moet op grond van een objectieve reden gerechtvaardigd zijn. Een directe aanpassing van het nevenwerkzaamhedenbeding in uw model arbeidsovereenkomst is niet nodig, maar wees bewust van het vereiste van gerechtvaardigdheid.
Tot slot wordt met de nieuwe wet ook uw informatieplicht (verder) uitgebreid. Vanwege deze uitgebreide informatieplicht en andere regelmatige wetswijzigingen in het arbeidsrecht adviseer ik u om uw modellen periodiek te laten controleren! Dit voorkomt verrassingen en daarmee onnodige kosten.
Heeft u vragen over uw specifieke situatie en de mogelijkheden? Neem gerust contact met ons op. Wij denken in de beste oplossingen.
