Verkeert uw onderneming in zwaar weer? Dan kan er een moment komen dat een of meer van uw schuldeisers de rechtbank vragen om het faillissement van de onderneming uit te spreken. In dit artikel leest u wat u als bestuurder in een faillissement zoal te wachten te staat.
Maar eerst: wat is een faillissement ?
Een faillissement is de vaststelling van de rechtbank dat een onderneming haar schulden niet tijdig betaalt. De rechtbank stelt daarbij een curator aan. Vrijwel altijd is dit een advocaat die is gespecialiseerd in faillissementsrecht. De curator neemt vanaf faillissementsdatum de bedrijfsvoering van de onderneming over.
U bent eerste aanspreekpunt van curator
Als bestuurder bent u het eerste aanspreekpunt van de curator. U bent namelijk van de ins and outs van de onderneming op de hoogte, terwijl de curator een kennisachterstand heeft. U bent daarom wettelijk verplicht om de curator zo goed mogelijk te informeren, niet alleen gevraagd maar ook ongevraagd.
Daarnaast moet u de administratie van de onderneming aan de curator geven, zodat hij die kan bestuderen in het kader van het rechtmatigheidsonderzoek. Ook moet u eventuele vragen van de curator over de administratie beantwoorden. In de praktijk merken wij regelmatig dat bestuurders dit liever niet doen, maar dit is ook in uw eigen belang; als de curator vaststelt dat er aan de administratieplicht is voldaan zal er minder snel sprake zijn van bestuurdersaansprakelijkheid.
U bent mogelijk aansprakelijk
Als u uw werk als bestuurder goed hebt gedaan, kunnen de gevolgen van een faillissement voor u beperkt zijn. Ten minste, financieel beperkt tot (eventueel) door u geïnvesteerd vermogen en verlies van inkomsten.
Lees ook ons whitepaper: ‘Het kompas van de bestuurder’, waarin wij uiteenzetten wat er juridisch gezien nu eigenlijk van een bestuurder wordt verwacht.
Als u uw werk als bestuurder niet goed hebt gedaan (onbehoorlijk bestuur), kunnen de gevolgen van een faillissement voor u zeer verstrekkend zijn. Voorbeelden daarvan zijn persoonlijke aansprakelijkheid voor alle schulden van de onderneming of een bestuursverbod. Aanknopingspunten voor bestuurdersaansprakelijkheid zijn het ontbreken van een administratie, een onvolledige administratie, te late deponering van de jaarrekeningen en het niet tijdig aanvragen van het faillissement.
Lees ook: ‘Faillissement aanvragen, zo werkt het’
U moet mogelijk terugbetalen of zaken teruggeven
Ook kan het zijn dat er voor faillissementsdatum zakelijke transacties hebben plaatsgevonden die de curator kan vernietigen. Dat betekent dat de transactie ongedaan wordt gemaakt en de curator om terugbetaling of teruggave kan vragen.
Voorbeeld hiervan is dat een bedrijfsauto wordt getaxeerd voor 15K en aan u wordt verkocht. U betaalt een lager bedrag aan de onderneming. Of u verrekent de koopprijs in rekening-courant. Een week later gaat de onderneming failliet. De curator kan dan deze transactie vernietigen en de auto terugvorderen. U kan uw betaling ook terugvragen, maar betaling is vaak niet mogelijk omdat de faillissementsboedel daarvoor het geld niet heeft.
Wat gebeurt er met de bedrijfsactiviteiten?
Bedrijfsactiviteiten worden meestal op de faillissementsdatum gestopt. Soms houdt de curator de bedrijfsactiviteiten nog enkele dagen of weken in de lucht, bijvoorbeeld als dat nodig is voor een doorstart. Bij een doorstart verkoopt de curator de bedrijfsactiviteiten aan een andere onderneming, zoals bij het recente faillissement van VanMoof.
De arbeidsovereenkomsten van de werknemers worden door de curator zo snel mogelijk opgezegd. Dit betekent in de praktijk dat werknemers nog maximaal 6 weken in dienst van de onderneming blijven. Het UWV neemt tijdens deze periode de loonverplichting over. Is er sprake van een doorstart? Dan gaat er regelmatig ook een aantal werknemers van de failliete onderneming bij de doorstarter werken.
Daarnaast verkoopt de curator ook alle spullen die de onderneming gebruikte om de bedrijfsactiviteiten uit te voeren. Dat varieert van machines tot auto’s tot bureaustoelen. Verkoop kan onderhands of via een veiling. In het eerste geval moet de rechter-commissaris, die toezicht houdt op de werkzaamheden van de curator, daarvoor toestemming geven.
Wie krijgt er betaald?
Doel van een faillissement is om de schuldeisers van de onderneming zoveel mogelijk te betalen. De curator doet dit (onder meer) uit de opbrengst van de verkopen. Deze betaling vindt plaats volgens wettelijke regels.
In de meeste faillissementen krijgen de schuldeisers niet of niet volledig betaald. Daarvoor is vaak simpelweg onvoldoende geld (boedel). Meestal wordt een faillissement daarom afgewikkeld zonder dat er betaald wordt aan concurrente schuldeisers. Dat zijn schuldeisers die in een faillissementssituatie geen beroep kunnen doen op speciale wettelijke regels voor de betaling van hun vorderingen. Andere schuldeisers, zoals boedelschuldeisers (zoals de curator of – vanaf faillissementsdatum – de verhuurder) of schuldeisers met een wettelijk voorrecht (zoals de Belastingdienst of het UWV) of een zekerheidsrecht (zoals pand- of hypotheekhouders), hebben een grotere kans op (deel)betaling vanuit de faillissementsboedel.
Vragen?
Hebt u vragen over een faillissement en de specifieke gevolgen voor u, neem dan gerust contact met ons op. Als specialisten op het gebied van faillissementsrecht helpen we u graag verder.
Door André Jansen
