Deze serie blogs gaat over de belangrijkste juridische aspecten van een bedrijfsovername. In eerdere blogs namen we u stap voor stap mee door het overnameproces, van het verkoopklaar maken van de onderneming tot aan het boekenonderzoek. In deze vijfde en laatste blog staan we stil bij de koopovereenkomst. Daarbij gaan we ervan uit dat er sprake is van een aandelentransactie en dus van een zogenoemde share purchase agreement (SPA).
De koopovereenkomst
Bij een bedrijfsovername is de koopovereenkomst misschien wel het belangrijkste transactiedocument. Het vormt in ieder geval de kern van de bedrijfsoverdracht. In de koopovereenkomst leggen partijen namelijk de voorwaarden vast waartegen de aandelen in het over te dragen bedrijf (de ‘targetvennootschap’) worden verkocht.
Koopovereenkomst: inhoud en aandachtspunten
We schreven het in deze serie al eerder: iedere overname is – uiteraard – uniek. En grote overnames zijn anders dan kleinere overnames. Iedere koopovereenkomst is dan ook maatwerk. Maar in de meeste SPA’s komen in ieder geval de volgende onderwerpen aan de orde:
- Partijen: uiteraard zijn de koper en verkoper van de aandelen partij bij de overeenkomst. Maar vaak zijn ook de targetvennootschap’ en achterliggende aandeelhouders partij.
- Aandelen: meestal worden alle aandelen verkocht, maar soms ook een gedeelte.
- Koopprijs: hoe hoog is de koopprijs, uit welke elementen bestaat die, welke zekerheden stellen partijen, etc.
- Betaling: in veruit de meeste gevallen voldoet de koper minimaal de helft van de totale koopprijs op de overdrachtsdatum. Over het restant kunnen partijen verschillende afspraken maken. Denk aan een betaling in termijnen of aan een ‘earn out’-regeling, waarbij de koper het restant van de koopprijs pas hoeft te voldoen als aan bepaalde voorwaarden is voldaan. Dit laatste is een goede optie als de koper graag wil dat de verkoper na de transactie bij (het succes van) de onderneming betrokken blijft. Ook is het mogelijk om af te spreken dat het restant van de koopprijs wordt omgezet in een (achtergestelde) geldlening (‘vendor loan’).
- De datum en plaats van de levering, inclusief de volgorde van eventuele leveringshandelingen.
- Garanties en vrijwaringen: doorgaans vragen kopers de nodige garanties en vrijwaringen aan de verkopers. Het aantal en de omvang hiervan is uiteraard afhankelijk van de uitkomsten van het boekenonderzoek. Ook kunnen partijen afspraken maken over de zekerheden die verkopende partij stelt voor eventuele claims die uit die garanties en vrijwaringen voortkomen.
- Opschortende en/of ontbindende voorwaarden: het kan voorkomen dat er – na ondertekening van de koopovereenkomst – eerst aan bepaalde voorwaarden voldaan moet zijn voordat de overeenkomst daadwerkelijk van kracht wordt. Denk bijvoorbeeld aan toestemming van de Raad van Commissarissen of de Autoriteit Consument en Markt (ACM). Maar ook ontbindende voorwaarden (zoals een financieringsvoorbehoud) kunnen voorkomen in een SPA.
- Beperkende bedingen: denk hierbij aan een concurrentie- en relatiebeding en een anti-ronselbeding voor de verkopende partij en diens bestuurder(s)/aandeelhouder(s).
- Een geschillenregeling.
Bijlagen
Meestal zijn er bij de koopovereenkomst meestal meerdere bijlagen met bijbehorende overeenkomsten opgenomen. Ingeval van een vendor loan kan dit een overeenkomst van geldlening zijn. Maar als de bestuurder(s) van de verkopende partij nog in de onderneming blijven werken, kan ook een managementovereenkomst deel uitmaken van de bijlagen.
Vragen?
Een koopovereenkomst is – zeker bij een transactie van enige omvang – niet een document dat binnen een paar dagen uitonderhandeld en opgesteld is. Het is vaak een zeer omvangrijk document, dat op maat moet worden gemaakt. In de praktijk zijn daar vrijwel altijd meerdere rondes voor nodig, en wordt er vaak tot op het laatste moment nog over onderhandeld. De ondertekening is echter altijd een feestelijk moment!
Wilt u dat wij u bijstaan tijdens de onderhandelingen en/of de koopovereenkomst door ons laten beoordelen of opstellen? Neem dan gerust contact met ons op. We helpen u graag!
Door Loes van Kooten
Lees ook:
